Zgodnie z podstawową zasadą prawa autorskiego przysługuje ono twórcy. Nie jest to jednak uprawnienie omnipotentne. Doznaje wielu ograniczeń, z których jednym jest dozwolony użytek osobisty. Uwidacznia się on w codziennym życiu każdego z nas.

Instytucja dozwolonego użytku prywatnego nie jest rzeczą nową. Wciąż jednak potrafi budzić żywe emocje. Wyważenie interesów twórców oraz korzystających z ich twórczości użytkowników nie jest łatwe, ale niezbędne ze względów społeczno-gospodarczych.

W ramach dozwolonego użytku osobistego wolno bez zezwolenia twórcy nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego użytkownika. Korzystanie takie może dotyczyć zarówno całości dzieła, jak i tylko jego poszczególnych fragmentów, wedle wyboru korzystającego. Zasadniczo dla dozwolonego użytku osobistego nie ma także znaczenia technologia wykonania danego utworu (obejmuje on zarówno cyfrowe zdjęcie, jak i obraz na płótnie, papierową książkę i audiobook itp.). Dozwolony użytek osobisty nie dotyczy jednak programów komputerowych. Nie można się na niego powoływać także w przypadku wykorzystania utworu architektonicznego lub architektoniczno-urbanistycznego i elektronicznych baz danych.

Z dozwolonego użytku prywatnego korzystać może wyłącznie człowiek. Nie jest więc możliwe powoływanie się na niego przez osoby prawne. Możliwe jest natomiast zlecenie przez osobę fizyczną zwielokrotnienia utworu przez osoby trzecie, pod warunkiem, że będzie to czynność mająca na celu wyłącznie eksploatację utworu przez tę osobę w ramach jej dozwolonego użytku osobistego. Dozwolony użytek nie może natomiast naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. W ramach dozwolonego użytku osobistego z danego utworu mogą korzystać (udostępniać go sobie) osoby pozostające w związku osobistym, takim jak pokrewieństwo czy powinowactwo, a nawet stosunkach towarzyskich.

Jednym z warunków skorzystania z dozwolonego użytku osobistego jest wcześniejsze rozpowszechnienie utworu, a więc jego publiczne udostępnienie za zezwoleniem twórcy. Innym jest jego nieodpłatność. Korzystający nie może więc czerpać jakichkolwiek korzyści ekonomicznych z eksploatacji dzieła. Dodatkowo korzystanie z utworu może dotyczyć jedynie pojedynczych jego egzemplarzy, co, pod pewnymi warunkami, nie wyłącza jednak tworzenia jego kopii.

Z jednej strony, z majątkowej perspektywy twórcy, wprowadzenie dozwolonego użytku osobistego jest niekorzystne jako umniejszające jego przychody. Z drugiej jednak służy wzmocnieniu jego renomy i rozpowszechnieniu jego dzieła. Wyważenie interesów obu stron może przyczynić się do symbiotycznego rozwoju.