By Kancelaria Kultury, 9.12.2022

Prawa autorskie i prawa pokrewne. Dalecy kuzyni czy nierozłączne rodzeństwo? Każdemu twórcy zależy, by jego dzieła były traktowane z należytym szacunkiem i poszanowaniem jego praw. Nie jest to zresztą nic nadzwyczajnego, biorąc pod uwagę, że swoją twórczością stawiają sobie, jak to ujął Horacy, „pomnik trwalszy niż ze spiżu”.

Wiecie już, że różnego rodzaju utwory same w sobie podlegają ochronie, np. przed plagiatem. Ale co z ochroną wszelakich form artystycznych wykonań? Czy artyści wykonawcy, producenci czy wydawcy zostali pozbawieni ochrony? Na szczęście nie. Między innymi właśnie te kwestie regulują prawa pokrewne.

Prawa pokrewne regulują podstawowe zasady nie tylko artystycznych wykonań, ale także fonogramów, wideogramów, nadań programów, pierwszych wydań czy wreszcie wydań naukowych i krytycznych. W ten sposób, np. gdy słuchacie ulubionej piosenki, macie do czynienia ze złożonym projektem, poczynając od słów i nut (utwór słowno-muzyczny), przez sposób jego wykonania (artystyczne wykonanie) i zapisu (fonogram), a kończąc na emisji (nadanie programu). Każdy z uczestników tego projektu ma swoje własne prawa i obowiązki. Dzięki ich symbiozie kultura żyje.