Dyrektywa. Jeden z instrumentów prawa Unii Europejskiej, będącego immanentną częścią polskiego porządku prawnego. W dużym uproszczeniu podstawową różnicą pomiędzy unijnymi dyrektywą i rozporządzeniem jest ich zakres zastosowania. Przepisy rozporządzenia są bezpośrednio skuteczne w porządku prawnym państwa członkowskiego UE bez konieczności podejmowania przez to państwo jakichkolwiek działań. Natomiast, nie wnikając w szczegóły i rozróżnienia na stosunki wertykalne i horyzontalne, można w uproszczeniu powiedzieć, że przepisy dyrektywy nie cechują się taką bezpośrednią skutecznością, lecz wymagają ich transpozycji przez dane państwo członkowskie, z reguły w formie ustawy wprowadzającej analogiczne przepisy. Dyrektywa wyznacza więc państwu członkowskiemu cel do osiągnięcia, pozostawiając mu swobodę w wyborze środków do niego prowadzących. Brak terminowego wdrożenia dyrektywy przez państwo członkowskie może wiązać się z jego odpowiedzialnością odszkodowawczą.

Z perspektywy prawa autorskiego jedną z istotnych dyrektyw jest między innymi Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE, tzw. dyrektywa DSM. Mimo istotności jej przepisów, Polska wciąż nie dokonała jej wdrożenia, co powinno było nastąpić do 7 czerwca 2021 r. W związku z uchybieniem obowiązku wykonania dyrektywy Komisja Europejska wniosła 28 marca 2023 r. przeciwko Polsce skargę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-201/23), w której domaga się między innymi orzeczenia ryczałtu oraz kary pieniężnej.

Jednym z celów dyrektywy DSM jest wzmocnienie ochrony wydawców i twórców publikacji prasowych w obliczu ich wykorzystywania online przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego (w uproszczeniu tzw. platformy cyfrowe). Zgodnie z jej przepisami wydawcom prasy będą przysługiwały prawa pokrewne w zakresie korzystania online z ich publikacji prasowych. Konieczne będzie uzyskanie od wydawców prasy licencji na zwielokrotnienie i podanie do publicznej wiadomości ich publikacji. Udzielenie licencji odbywać się będzie za wynagrodzeniem. Konieczność uzyskiwania licencji obowiązywać będzie przez okres 2 lat po jej publikacji. Przepisy te nie dotyczą jednocześnie prywatnych i niekomercyjnych sposobów korzystania z publikacji prasowych przez użytkowników indywidualnych, a także czynności linkowania, jak również pojedynczych słów lub bardzo krótkich fragmentów publikacji prasowej.

Projekt ustawy wdrażającej dyrektywę DSM został utworzony 20 czerwca 2022 r. (numer z wykazu UC103) i od tej pory wciąż nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu. Izba Wydawców Prasy, Stowarzyszenie Dziennikarzy i Wydawców REPROPOL oraz Stowarzyszenie Autorów ZAiKS zorganizowały nawet kampanię „Na Uczciwych Warunkach” dostępną między innymi pod adresem www.nauczciwychwarunkach.pl, której celem jest wsparcie implementacji dyrektywy DSM w Polsce.